Trong những năm 1970, Quân đội Ấn Độ muốn thay thế các xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) Centurion và Vijayanta và sau rất nhiều thử nghiệm, xe tăng T-72 của Liên Xô đã được lựa chọn. Cuối cùng, vào năm 1978, Ấn Độ đã đặt hàng trực tiếp 500 xe tăng T-72, T-72M và T-72M1 từ Liên Xô. Sau đó, vào những năm 1980, Nhà máy Avadi, Chennai bắt đầu sản xuất xe tăng T-72 ở Ấn Độ. Ấn Độ là quốc gia đầu tiên bên ngoài châu Âu sản xuất xe tăng T-72 và hiện có hơn 2000 xe tăng T-72 trong biên chế của Quân đội.

Có ba phiên bản xe tăng T-72 đang được biên chế trong Quân đội Ấn Độ. Thứ nhất, những chiếc xe tăng T-72 được nhập khẩu trực tiếp từ Liên Xô. Loại xe tăng T-72 thứ hai trong biên chế Quân đội Ấn Độ là Xe tăng T-72 Ajeya ‘Made in India’ và cuối cùng là xe tăng T-72 Ajeya M1 được cải tiến. Biến thể xe tăng T-72 đầu tiên là xe tăng T-72 nguyên bản của Liên Xô, được gọi là T-72M hoặc “Object 172M-E4”. Trọng lượng của xe tăng T-72 M là khoảng 37 tấn và nó không có giáp phản ứng nổ ERA. Xe tăng này có thể được coi là phiên bản kế thừa của xe tăng T-72. Phiên bản thứ hai là xe tăng T-72 Ajeya bản địa có trọng lượng khoảng 41,5 tấn và khác với xe tăng T-72 của Liên Xô.

Xe tăng T-72 thứ ba là T-72 Ajeya Mark 1, đây là biến thể nổi tiếng nhất của xe tăng T-72 Ajeya của Ấn Độ. Vẻ ngoài của T-72 Ajeya Mark 1 khác biệt so với các xe tăng T-72 Ajeya của Quân đội Ấn Độ khi chúng được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA). ERA này được DRDO phát triển đặc biệt để tăng cường khả năng bảo vệ xe tăng T-72 và chúng được gọi là Giáp phản ứng nổ (ERA) Mark-I. Các tấm DRDO ERA Mk-1 có thể giảm tác động của đầu đạn nổ lõm xuống 70%. Lớp này an toàn cho việc vận chuyển bình thường và không bị bắn bởi các loại vũ khí cỡ nhỏ của đối phương. Những tấm giáp này vẫn còn hiệu quả ngay cả sau khi được rèn sâu. Sau khi được lắp các tấm DRDO ERA Mark-I, xe tăng T-72 có thể dễ dàng đánh bại tên lửa chống tăng hiện đại MILAN. Hiện khoảng 1.400 xe tăng T-72 Ajeya đã được lắp các tấm DRDO ERA Mk-I. Trong tương lai xe tăng T-72 sẽ được thay thế dần bằng xe tăng Arjun nội địa hoặc nâng cấp phiên bản T-72 Ajeya trong dự án Project Rhino

Nguồn: Guarding India